Iets typisch Sloveens, wat je in geen één ander land op deze manier tegenkomt, zijn de houten hooirekken. Je ziet ze echt overal. Het is iets wat ook meteen opvalt wanneer je voor het eerst het land binnenrijdt. Van oudsher waren veel Slovenen boer en hadden dus vee. Daarom was het nodig om gras te drogen zodat men hooi had om het vee mee te voeren.

De hooirekken , die hier »kozolec« heten, zijn gemaakt van dikke, vierkante palen van eikenhout. De staande pilaren hebben vierkanten gaten en daarin komen de dwarsbalken. Tegenwoordig zie je ook wel dat de staanders van beton zijn. Bovenop is een smal dakje gemaakt om de directe regen tegen te houden. De rekken zijn lang en smal, meestal enkel maar er zijn ook dubbele.

De dubbele rekken worden »toplar« genoemd en sommige zijn echt prachtig bewerkt. Deze toplars waren niet alleen bedoeld om hooi te drogen maar dienden ook meteen als opslag voor het hooi.

Wanneer het gras wordt gemaaid, wordt het normaal gesproken op het veld door de zon gedroogd door het daar een paar dagen te laten liggen en tussendoor een paar keer om te gooien. Wanneer het voldoende is gedroogd wordt het op de hooiwagen gelegd en gaat het vervolgens direct de hooizolder op of de schuur in. Vroeger ging dit natuurlijk allemaal met hand, met hooivorken. Tegenwoordig hebben de boeren een geautomatiseerde hooiwagen die het hooi vanzelf op de wagen trekt. Maar wanneer het weer niet meezat en het hooi dus niet op het veld kon drogen omdat er bijvoorbeeld regen was voorspeld, werd het in een hooirek gedroogd.

Bine heeft als kind altijd mee moeten helpen met het maaien en hooien, samen met zijn broers . Zijn ouders deden alles nog met de hand. Ook het maaien ging met de hand, met behulp van een zeis. Ik heb het wel eens geprobeerd maar het is moeilijker dan dat het eruit ziet.

Toen we elkaar net kenden heb ik ook eens een dag meegeholpen met hooien. Ook dat viel nog niet mee! Zeker ook omdat het in de hooitijd vaak erg warm is. Ik zweette me een ongeluk en het hooi en stof plakte aan mijn lichaam. Het was wel heel leuk om een keer mee te maken natuurlijk en om te zien hoe het hooi in de rekken werd gedaan. Bine’s vader zat in het rek en Bine en zijn moeder gaven met de hooivork het hooi aan dat hij vervolgens in het rek propte. Ze begonnen onder en werkten dan omhoog. Hij schoof vervolgens steeds een metertje op totdat het rek vol zat of het hooi op was. Ondertussen harkte ik het overgebleven hooi in hoopjes bij elkaar met een grote, speciale, houten hooihark, genaamd »Grablje«. Er mocht geen hooi blijven liggen want dat zou verspilling zijn! Dit zie je nu ook nog wanneer men met de hooiwagen het hooi ophaald. Er lopen altijd wel een paar mensen (meestal de vrouw en dochter of zo) achter de wagen aan om het achtergebleven hooi bij elkaar te harken en handmatig op de wagen te gooien.

Bine heeft ook vaak in een hooirek gehangen wanneer zijn vader ander werk had of moe werd. Zijn benen klemden hij om een dwarsbalk, zodat hij beide handen vrij had om het hooi aan te pakken en in het rek te duwen. Er zijn ook speciale steunen die men aan zo’n rek kon hangen om daarop te taan, maar die zie je nog maar af en toe en dan vooral als decoratie.

Ik blijf het een mooi gezicht vinden, al die oude hooirekken overal in de velden. Al worden er ook steeds vaker rekken afgebroken omdat ze bijna niet meer gebruikt worden en in verval raken. Wanneer men nu het hooi niet op het veld kan of wil drogen, wordt het met een speciale machine in plastic balen gedraaid. Dit gras/hooi blijft dan wat vochtig en wordt in de winter aan het vee gevoerd. Die balen zie je ook overal liggen. Ook hier gaat men met de tijd mee . Ik hoop maar dat er nog veel rekken heel lang blijven staan! Maar mocht dat niet zo zijn, dan zijn er in ieder geval nog heel veel »mini-hooirekjes« die je heel veel ziet als decoratie in tuinen of als reclame«bord« voor bijvoorbeeld een restaurant of bedrijf :).